مبدل گرمایی یا مبدل حرارتی ( مبادله‌کننده حرارتی) ( Heat exchanger) دستگاهی است که برای انتقال حرارت مؤثر بین دو سیال (گاز یا مایع) به دیگری استفاده می‌شود. از رایج‌ترین مبدل‌های حرارتی رادیاتور خودرو ،رادیاتور شوفاژاست.

مبدل‌های حرارتی در صنایع مختلف از جمله تهویه مطبوع خودروها و نفت و گاز و بسیاری صنایع دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عموماً تجهیزات حرارتی در سیستم‌های فرایندی مثل پالایشگاه‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند.(

)

  • مبکوره)Furnacمبدل حرارتی (Heat Exchanger)

فرق کوره و مبدل حرارتی در منبع گرمایشی است، یعنی اینکه منبع گرمایشی در کوره سوخت‌های مایع و گازی است. در حالیکه در مبدل حرارتی منبع گرمایشی سیال گرم است.

در کوره با توجه به نوع منبع گرمایشی مکانیزم انتقال حرارت به صورت جابه‌جایی (Convection) و تشعشعی (Radiation) توأم است، حال آنکه مکانیزم انتقال حرارت در مبدل حرارتی فقط جابه‌جایی (Convection) است.